با سلام و عرض ادب خدمت خوانندگان محترم سايت لست سكند، من در اين سفرنامه قصد دارم معرفي كوتاهي از شهر زيباي شوشتر و بالاخص سازه هاي آبي اين شهر كه شهرت جهاني دارند خدمت شما عزيزان ارائه كنم.
شوشتر شهر كوچكي است در شمال خوزستان و جنوب غربي كشور كه در دامنه كوه هاي زاگرس واقع شده است.فاصله اين شهر از اهواز حدود 90 كيلومتر و از تهران 830 كيلومتر مي باشد. دو رودخانه كارون و دز از اين شهر ميگذرند.
بهترين زمان سفر به شوشتر از نظر آب و هوا نيمه دوم سال تا انتهاي فروردين ماه مي باشد كه هواي تقريبا معتدلي دارد.
سفر ما بصورت خانوادگي با يكي از دوستان به يكي از تاريخي ترين شهرهاي ايران به يكي از روزهاي پاييز امسال برميگرده.
ما حدود ساعت 9 صبح از اهواز بسمت شوشتر حركت كرديم.
مسير اهواز - شوشتر روي نقشه
ابتداي مسير
در طول مسير بعد از گذشتن از شهر هاي كوچك ويس و ملاثاني به دوراهي مي رسيد كه پليس راه در آن قرار دارد مستقيم بسمت مسجد سليمان و سمت چپ به شوشتر ختم ميشود كه ما مسير سمت چپ را پيش گرفتيم. اين مسير پر است از مزارع كشاورزي بخصوص هر چه به شوشتر نزديك تر شويد.
حدود يك ساعت و اندي بعد به شوشتر رسيديم و ابتدا به ديدن آبشارها يا همون سازه هاي آبي شوشتر رفتيم .
اين مجموعه سازه هاي آبي از شاهكارهاي فني مهندسي جهان وشكوه معماري ايراني مي باشند كه ساخت اونها رو به دوران ساسانيان نسبت ميدهند. اين سازه ها مجموعه اي بهم پيوسته از پل ها ،بند ها ،آبشارها،كانال ها،آسياب ها و تونل هايي هستند كه برای تقسیم آب رودخانه کارون و بهره گیری از نیروی آب به عنوان محرک آسیاب ها و... ساخته شده اند.
این محوطه علاوه بر استفاده های صنعتی، در روزهای کم آبی نیز، آب مورد نیاز ساکنین را تأمین می‌نموده است.
اين مجموعه هر ساله گردشگران بسياري را از سراسر جهان براي بازديد از اين شاهكار مهندسي بسوي خود جذب ميكند.
همه محوطه آبشارها و سازه هاي آسياب از سنگ خارا و ملات آهک و ساروج ساخته شده واتاق هاي تودرتوي محوطه نيز از حجاري سنگ ها و ديواره هاي سنگي رود ساخته شده اند.
در سفرنامه مادام ژان ديولافوا باستان شناس نامدار فرانسوي از اين مجموعه به عنوان بزرگ ترين مجموعه صنعتي پيش از انقلاب صنعتي ياد شده است.
ابن بطوطه جهانگرد مشهور عرب نيز مي نويسد: وقتي اعراب ايران را فتح کردند آبشارهاي شوشتر را جزو عجايب هفتگانه جهان مي دانستند.
نگارش بيش از ۵۰ کتاب و بيش از ۱۰۰ پايان نامه درباره سازه هاي آبي شوشتر اغلب توسط پژوهشگران خارجي تدوين شده اند و حتي ترجمه نشده است نشان ميدهد که اين محوطه باستاني که قدمتي بيش از ۴ هزار سال دارد، در جهان بيشتر از ايران شناخته شده است.
این اثر تاریخی در تاریخ ۱۷ آذر ۱۳۷۷ به شماره ۲۱۸۱ در فهرست آثار ملی ایران وهمچنين در تيرماه 1388 به عنوان دهمين اثر ايران به عنوان ميراث جهاني يونسكو به ثبت رسيده است.
در شوشتر خانه هاي تاريخي زيادي وجود دارند كه اغلب اونها يادگارهايي از دوران قاجار هستند. در ساخت اين بنا ها تلفيقي از معماري ايراني – اسلامي به چشم ميخوره. كه براي دوستداران اين سبك خانه ها منجمله خود من بسيار خاطره انگيز هستند .
در چند سال اخير توجه خاصي به اين خانه هاي تاريخي شده است و در شوشتر تعدادي از اونها به هتل، رستوران و موزه تبديل شده اند. يكي از اين خانه هاي تاريخي، خانه مرعشي مي باشد. اين خانه در بافت قديم شوشتر در حريم مجموعه آبشارها و تقريبا" مشرف به آن مي باشد و ويويي بسيار زيبا از مجموعه آبشارها و آسياب ها دارد.
بعد از ديدن سازه هاي آبي زيبا بسمت خانه تاريخي مرعشي حركت كرديم به كمك تابلوهاي راهنما از كوچه هاي باريكي بسمت خانه مرعشي به راه افتاديم مسير كمي سربالايي بود. بعد از حدود 50 متر پياده روي به محوطه اي رسيديم كه نماي زيبايي از آبشارها رو از بالا ميشد تماشا كرد در كنار اين محوطه خانه تاريخي مرعشي قرارد اشت.
كوچه منتهي به خانه تاريخي مرعشي
به خانه تاريخي مرعشي رسيديم ، متاسفانه بسته بود .
عكس خانه مرعشي (اينترنت)
بعد از تماشاي آبشار از بالا و گرفتن چند عكس زيبا بسمت ماشين برگشتيم.
مقصد بعدي ما برج كلاه فرنگي و بند ميزان كه نزديك بهم و در انتهاي بلوار شرافت قرار دارند بود ، با توجه به اينكه شوشتر شهر كوچكي هست تمام مسير ها بهم نزديك هستند .
موقعيت بند ميزان ، عمارت كلاه فرنگي ،هتل جهانگردي و رستوران مستوفي روي نقشه
محوطه بند ميزان
بند ميزان، آب رودخانهٔ کارون را به دو قسمت شرقى و غربى تقسيم مى‌کند. بند ميزان و يا بند شاپورى يادگار دوران ساسانى است که به صورت يک نيم دايره ساخته شده و دو بازوى منحرف کنندهٔ آب دارد. بخشى از آب کارون توسط اين بند در شرق شهر جريان مى‌يابد که به رودخانهٔ گرگر معروف است و در زمان‌هاى گذشته به آن دودانگه نيز مى‌‌گفته‌اند. انحراف دوم آب در قسمت غرب جارى است که به آن شطيط مى‌گويند. در حقيقت اين بند تقسيم کنندهٔ دو دانگ آب رودخانه به طرف شرق و چهار دانگ ديگر به طرف غرب است.
بند ميزان از نماي رودخانه درون قايق
بند ميزان
و اما كلاه فرنگي، اين بنا بقاياي برجي 8 ضلعي است كه بر فراز تپه اي كوتاه مشرف بر بند ميزان ساخته شده است كه ظاهرا" جايگاه ديده باني قيصر روم يا شاپور ساساني بر پهنه رودخانه و نظارت بر كار كارگران مشغول در بند ميزان بوده است.
محوطه برج كلاه فرنگي
نماي بيروني اين برج از سنگ هاي تراش خورده ساخته شده است كه بسياري از آنها به مرور زمان افتاده اند و درحال حاضر حدود سه متر از آنها باقي مانده است.
برج کلاه‌فرنگی
برج کلاه‌فرنگی شوشتر در سال 1378 توسط سازمان میراث فرهنگی با شماره 2611 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
براي بازديد بند ميزان از پله ما پايين رفتيم و بعد از تماشاي بند ميزان به سمت ساحل رودخانه رفتيم و بعد از پياده روي كنار ساحل با قايق دوري هم روي رودخانه زديم كه حتما توصيه ميكنم اگر مسافر اون ديار هستيد تجربه كنيد.
ساحل رودخانه كارون
ساحل رودخانه كارون
قايق سواري
بعد از قايق سواري كه هزينه اون براي يك دور تقريبا 10 دقيقه اي 25 هزار تومان شد به ساحل برگشتيم و سوار ماشين شديم و براي بازديد از مقبره قيصر امين پور بسمت گتوند كه حدود 30 كيلومتر از شوشتر فاصله داره حركت كرديم.
تا يادم نرفته اين رو هم بگم كه در انتهاي بلوار شرافت درست روبروي برج كلاه فرنگي هتل جهانگردي قرار گرفته است.
هتل جهانگردي شوشتر
مسير شوشتر تا گتوند
دكتر قيصر امين پور از شعراي تاثير گذار بعد از انقلاب اسلامي محسوب ميشود كه طبق وصيتش در زادگاهش شهرستان گتوند به خاك سپرده است.
- حرف‌های ما هنوز ناتمام…
- تا نگاه می‌کنی:
- وقت رفتن است
- بازهم همان حکایت همیشگی
- پیش از آنکه باخبر شوی
- لحظهٔ عزیمت تو ناگزیر میشود
- آی…
- ای دریغ و حسرتِ همیشگی
- ناگهان
- چقدر زود
- دیر میشود!
- چقدر زود
مقبره قيصر امين پور شاعر معاصر
مقبره قيصر امين پور شاعر معاصر
بعد از قرائت فاتحه ديگه گرسنه هم شده بوديم و موقع نهار هم شده بود بسمت بند شادروان و خانه تاريخي مستوفي حركت كرديم.
نرسيده به خانه مستوفي بند شادروان قرار دارد كه طبق اطلاعات ويكي پديا قدیمی‌ترین پل جهان میباشد که داراي 44 دهنه بوده كه اكنون 37 دهنه اون موجود مي باشد وطول 1500 قدم و در طول تاريخ بارها تخريب و مجدد بازسازي شده است. به موجب روايات شاپور اول پادشاه ساساني پس از اسارت والريانس امپراتور روم او را مجبور كرد كه در ساختمان اين سد كار كند.
بند شادروان
پس از گرفتن تعدادي عكس به خانه مستوفي رفتيم. اين خانه هم خانه اي ايست تاريخي متعلق به دوران قاجاريه كه توسط محمدعلي مستوفي از تجار شوشتر به شيوه معماري سنتي ساخته شده است.
رستوران موزه مستوفی
اين خانه كه در حال حاضر رستوران و موزه مي باشد داراي دو قسمت اندروني و بيروني بوده است، قسمت اندروني شامل هشتي ،اتاقهاي اطراف راهروي ورودي ،اتاقهاي پذيرايي، شاه نشين ،نماي تزئيني مشرف به پل بند شادروان و اتاقهاي ديگر است.
خانواده مستوفي
بعد از صرف نهار و استراحتي كوتاه از غرفه صنايع دستي هم خريد مختصري انجام داديم و براي خريد سوغاتي راهي مركز شهر كه خيابان امام خميني مي باشد رفتيم. در حين پارك كردن ماشين در يكي از خيابان هاي منتهي به چهارراه تابلويي توجه ام را جلب كرد كه تبليغي از هتل خانه تاريخي طبيب بود كه ظاهرا" در كوچه مجاور ما قرار داشت .
با ادامه كوچه سنگفرش به كوچه زيباي ديگري رسيدم كه در آن دو خانه تاريخي قرار داشت كه به هتل تبديل شده بودند.
خانه تاريخي افضل و خانه تاريخي طبيب در يك كوچه قديمي و درست روبروي هم قرار داشتند.
با هماهنگي پذيرش وارد هر دو هتل شديم ، معماري داخلي هر دو هتل بسيار زيبا و جذاب بود و تعدادي عكس گرفتيم كه خيلي هم استقبال كردند مخصوصا مديريت هتل طبيب .
ورودي هتل سنتي طبيب
هتل سنتي طبيب
هتل سنتي طبيب
هتل سنتي طبيب
ورودي هتل سنتي افضل
هتل سنتي افضل
هتل سنتي افضل
هتل سنتي افضل
حياط هتل طبيب كمي بزرگتر و كلا" دل بازتر بود. جهت اطلاع هزينه اقامت در هر دو هتل براي اطاق دو تخته در اين فصل(پاييز 96) 160 هزار تومان براي هر شب اقامت بود.
در روبروي كوچه اي كه اين دو هتل قرار داشتند عمارتي قرار داشت بنام كاروانسراي افضل وارد اين مجموعه هم شديم و تعدادي عكس گرفتيم . ظاهرا مركز فروش صنايع دستي و گردشگري بود . داخل مجموعه يك حياط دور ساز بود با كلي غرفه كه همه اونها بسته بودند.
كاروانسراي افضل
كاروانسراي افضل
ديگه كم كم هوا داشت تاريك ميشد و موقع برگشت بود حسن ختام سفر يك روزه فشرده ما در شوشتر خريد از بازار قديمي شوشتر در خيابان امام خميني بود .
بازار شوشتر
سوغات شوشتر
كلوچه شوشتر
مقداري حلواي كنجدي و كلوچه و ارده خريديم و به سمت اهواز برگشتيم.
تمام اطلاعات تاريخي مندرج در سفرنامه از سايت هاي اينترنتي مخصوصا ويكي پديا برداشت شده است و سعي كردم تا جايي كه امكان داشت اطلاعات مختصر باشند تا از حوصله خواننده خارج نشود.
به نظر من اين همه آثار تاريخي و طبيعي ارزش سفر به اين شهر تاريخي واقامت بين يك تا دو شب اون هم در يكي از خانه تاريخي رو داره، من اين سفر خاطره انگيز رو به تمام شما عزيزان پيشنهاد ميكنم. شاد باشيد.
