تابه‌حال نام شیمبار خوزستان را شنیده‌اید؟ مدتی است شیمبار به‌عنوان یکی از جاذبه‌های گردشگری جنوب کشور شناخته میشود. هرآنچه از انواع جاذبه‌های طبیعی و تاریخی بخواهید، در این منطقه وجود دارد. در این مطلب از مجله گردشگری لست‌سکند ابتدا خواهید دانست که شیمبار کجاست و سپس با جاهای دیدنی شیمبار و اطلاعات مفصل از این منطقه دیدنی آشنا خواهید شد.
آنچه در ادامه مطلب خواهید خواند
شیمبار کجاست؟ساکنان دشت شیمبار خوزستان چه کسانی هستند؟بهترین زمان سفر به شیمبارپوشش گیاهی شیمبارجاهای دیدنی شیمبارآبشار نگین شیمبارچشمه و دریاچه شیمبارتالاب شیمبارتنگ بتان دشت شیمبارشیرهای سنگی دشت شیمباردر شیمبار کجا اقامت کنیم؟فاصله شیمبار تا شهرهای دیگرفاصله شیمبار تا تارازفاصله شیمبار تا اهوازفاصله شیمبار تا شهرکردفاصله شیمبار تا اصفهانراه دسترسی به شیمبار چگونه است؟
شیمبار کجاست؟
شیمبار یا شیرین بهار، جلگه‌ای سبز در شمال خوزستان، درست در مرز میان استان خوزستان و چهارمحال و بختیاری است. دشت شیمبار خوزستان، ادامه ارتفاعات صخره‌ای و مرتفع سلسله‌جبال زاگرس در خوزستان است و توسط 4 کوه تاراز، للر، کینو و منار احاطه شده است. شیمبار از روستای سرحونی شروع میشود و به دامنه کوه‌های دلا می‌رسد.
موقعیت دقیق شیمبار روی نقشه
ساکنان دشت شیمبار خوزستان چه کسانی هستند؟
این دشت به‌طور کلی حدود 10 هزار نفر جمعیت دارد که شامل روستاییان و عشایر میشود. منطقه شیرین بهار، مسیر اصلی کوچ عشایر بختیاری از مناطق گرم خوزستان به‌سمت کوهرنگ و زردکوه و مناطق سردسیر چهارمحال و بختیاری است. در واقع قسمت‌های جنوبی این دشت به‌عنوان قشلاق و قسمت‌های شمالی به‌عنوان ییلاق عشایر استفاده میشود. بنابراین قرار گرفتن این منطقه در دل جامعه بکر بومی، شما را با فرهنگی غنی روبه‌رو می‌کند.
اگر بخواهید بدانید که مردمان شیمبار از چه قومی هستند، باید بگوییم مردمان این منطقه، لر و لک و از طوایف بختیاری هستند. آنان سالیان سال در این منطقه مشغول کشاورزی و دامداری بوده‌اند. بعضی‌هایشان در روستاها ساکن شده‌اند و عده‌ای همچنان با کوچ کردن، جابه‌جا می‌شوند.
بهترین زمان سفر به شیمبار
اینکه کدام فصل را برای سفر به شیمبار انتخاب کنید، کاملاً بستگی به سلیقه شما دارد. معمولاً ازنظر بیشتر گردشگران و کسانی که با تور خوزستان سفر می‌کنند، بهترین زمان سفر به شیمبار، بهار است؛ چراکه طبیعت این منطقه در این فصل دیدنی‌تر از فصل‌های دیگر میشود. نکته‌ای که باید در نظر داشته باشید، این است که در بهار، هوا کم‌کم روبه گرمی می‌رود و هرچه اوایل فصل به این منطقه بروید، بیشتر از هوا لذت می‌برید. اگر هم فرصت نمی‌کنید که در بهار به اینجا بروید، می‌توانیم بعد از بهار، پاییز را به‌عنوان بهترین زمان سفر به شیمبار معرفی کنیم. در پاییز هم می‌توانید از هوای خنک و منظره درختان رنگارنگ شیمبار لذت ببرید.
پوشش گیاهی شیمبار
قسمت زیادی از این منطقه با درختان بلوط و دشت‌های پر از شقایق پوشیده شده است. شیمبار علاوه‌بر درختان بلوط، درختان دیگری مثل بادام کوهی، ارزن، بنه یا پسته کوهی و جاز هم دارد. به‌طور کلی، پوشش گیاهی این منطقه را در سه گروه مجزا دسته‌بندی می‌کنند:
درختان بلوط که وسعت زیادی از منطقه را به خود اختصاص داده‌اند و اغلب در بخش کوهستانی منطقه پراکنده شده‌اند.
انواع مختلفی از درختان مانند آلبالوی وحشی، زالزالک، انار، انگور، توت، بادام، پده، کلخونک یا کلخنگ، کیکم، ارژن، چنار، زبان‌گنجشک، درختچه‌های گاو زبان، جاز، بوته زیره، خاکشیر و گیاهان دارویی مثل ریواس، پرسیاوشان، گرامینه و گون.
درختچه‌های مورد معطر هم به‌صورت انبوه در بعضی از مناطق دشت رشد کرده‌اند. این درختان در شط شیمبار، به‌قدری در هم تنیده شده‌اند که انسان به‌سختی می‌تواند از آن‌ها عبور کند؛ اما همین درختان، محل زندگی بسیاری از جانوران دشت هستند.
جاهای دیدنی شیمبار
همان‌طور که ابتدای مطلب هم اشاره کردیم، شیمبار جاهای دیدنی متنوعی دارد. شاید در ابتدا تصور کنید که جاهای دیدنی شیمبار فقط در طبیعت آن خلاصه می‌شوند؛ ولی این‌طور نیست. اگر اهل گشت‌وگذار در لایه‌های تاریخی و فرهنگی یک منطقه هستید، شیمبار جاهای دیدنی تاریخی و فرهنگی هم دارد.
کم پیش می‌آید که بتوانید در یک منطقه، انواع پدیده‌های طبیعی را در کنار هم داشته باشید. ازاین‌رو، شیمبار یک مقصد متفاوت است. منطقه شیمبار در جغرافیایی قرار گرفته که جاهای دیدنی طبیعی گوناگونی اطرافش دارد که با کمی فاصله از هم، می‌توانید آن‌ها را ببینید و تجربه‌ای متفاوت از تور طبیعت‌گردی به دست آورید.
این را هم باید اضافه کنیم که زیبایی‌های شیمبار، با توجه به قدمت این منطقه، شامل چندین اثر تاریخی در دل دشت شیمبار هم میشود که در نوع خود بی‌نظیرند. تنگ بتان، قلعه کله‌قندی، قلعه آهنگری و شیرهای سنگی، از جاذبه‌های تاریخی دشت شیمبار به شمار می‌روند که در ادامه، هرکدام را جداگانه معرفی می‌کنیم.
آبشار نگین شیمبار
آبشار نگین شیمبار با حدود 60 متر ارتفاع، در روستای نگین دشت شیمبار و شمال دریاچه سد شهید عباسپور واقع شده است. به‌دلیل ارتفاع زیاد این آبشار، دره‌های عمیق اطرافش و همچنین قرارگرفتن در منطقه‌ای صعب‌العبور، هنوز این آبشار و اطرافش بکر و زیبا باقی مانده‌اند. به همین دلایل، اگر قصد دارید به آبشار نگین شیمبار سر بزنید، راهی دشوار در پیش دارید. دو مسیر برای رسیدن به آبشار شیمبار وجود دارد:
از مسجدسلیمان به روستای شلال بروید، از روستای شلال تا روستا و آبشار نگین شیمبار حدود 4 ساعت پیاده‌روی یا به‌عبارت دقیق‌تر کوه‌پیمایی در پیش دارید.
از شهرکرد به جونقان و بهشت‌آباد بروید، سپس مسیر کوه‌نوری کوه میلی و سپس چمن‌گلی را در پیش بگیرید. این مسیر، بیشتر به کوه‌نوردان پیشنهاد میشود.
با وجود این دو مسیر، دیگر می‌دانید که آبشار شیمبار کجاست و می‌توانید برای رسیدن به آن، برنامه‌ریزی بهتری انجام دهید تا به‌راحتی یکی از بهترین جاهای دیدنی شیمبار را ببینید.
چشمه و دریاچه شیمبار
حدود 2 هزار سال پیش، در اثر زمین‌لرزه کوه دلا، مسیر دره مسدود شد و در پی آن، راه‌آب‌های مسیر هم بسته شدند؛ در نتیجه، یکی جاهای دیدنی شیمبار، یعنی دریاچه سدی شیمبار، شکل گرفت. این دریاچه با وسعتی بیش از 10 کیلومتر مربع در دشت شیمبار خوزستان، در امتداد رشته‌کوه زاگرس و در شهرستان اندیکا قرار گرفته است.
علاوه‌بر دریاچه شیمبار، تعداد زیادی چشمه هم در این منطقه دیده میشود که اهمیت این چشمه‌ها به‌دلیل دائمی بودن آن‌هاست. وجود این چشمه‌ها، برای دامداران و باغداران شیمبار بسیار اهمیت دارد؛ ضمن اینکه جانوران منطقه هم از آب آن‌ها سیراب می‌شوند. آب این چشمه‌ها از ارتفاعات زاگرس تأمین میشود که همیشه برف‌گیر هستند. از مهم‌ترین و معروف‌ترین این چشمه‌ها می‌توانیم به منار، شلا، سوسن، سرخاب، سرحونی، سربازار یا سرباز، تنگ سنان و گندیکار اشاره کنیم. از بین این چشمه‌ها، منار، شلا، سوسن، سرخاب و سرحونی بسیار پرآب هستند. تنها راه دسترسی به دریاچه شیمبار از راه مسیر اندیکا به شهرکرد است.
تالاب شیمبار
در مرکز دشت شیمبار، تالاب وسیعی با وسعت 2 هزار هکتار قرار دارد. این تالاب در مسیر راه پرندگان مهاجری مانند حواصیل، چنگر و کشیم قرار دارد و از این بابت بسیار مهم است. به‌غیر از این پرندگان مهاجر، انواع دارکوب، کبک، توکا، کبوتر، کمرکلی، چرخ‌ریسک، قمری، زاغی، کلاغ، تیهو، بلبل، بلبل‌خرما، دم‌سرخ، هدهد، جیجاق، غراب، پرندگان شکاری و لاشخورها از نمونه‌های دیگر پرندگان دشت و تالاب شیمبار هستند.
علاوه‌بر پرندگان، پستانداران بسیاری مثل پلنگ، خرس قهوه‌ای، گرگ، گربه وحشی، شغال، کفتار، گراز، قوچ وحشی، خرگوش، سنجاب، بز، تشی و خفاش هم در این منطقه زندگی می‌کنند. درحال‌حاضر 70 گونه پرنده و 25 گونه پستاندار در دشت شیمبار وجود دارند. البته تعداد و تنوع جانوران شیمبار بسیار بیشتر بوده؛ ولی به‌دلیل شکار و تخریب زیستگاه، بسیاری از این جانوران از بین رفته‌اند. اکنون به‌علت اینکه این منطقه جزو مناطق حفاظت‌شده محسوب میشود، جانوران منطقه شیرین بهار در امنیت بیشتری هستند.
مناطق حفاظت‌شده ایران کجا هستند؟
سطح تالاب شیمبار، پوشیده از درختان و درختچه‌های تمشک، توت، انگور، انار، گز، جاز و پده است که باعث ایجاد محیط دل‌پذیری شده است. آب تالاب از آب‌های سطحی کوه‌های اطراف مانند کوه‌های کینو، تار و للر تأمین میشود. آب‌های سطحی بعد از تالاب شیمبار مسیر خود را به‌سمت سد شهید عباسپور ادامه می‌دهند. تالاب شیمبار و این منطقه، اهمیت زیادی بین طبیعت‌دوستان دارد. همین مسئله باعث شده تا سازمان حفاظت محیط‌زیست، توجه ویژه‌ای به دشت شیمبار کند. به همین دلیل، این منطقه از سال ۱۳۷۹، تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط‌زیست قرار گرفت.
تنگ بتان دشت شیمبار
از آثار باستانی و تاریخی شیمبار مسجدسلیمان، می‌توانیم به تنگ بتان اشاره کنیم که یکی از جاهای دیدنی شیمبار است. این سنگ‌نگاره، 12 نقش‌برجسته با ارتفاع 8.5 متر و یک نقش 140 سانتی‌متری دارد که در ارتفاعات کوه دلا قرار گرفته است. با توجه به نقوش این سنگ‌نگاره، یعنی نوع پوشش یا آرایش موی سر، تخمین زده‌اند قدمت آن‌ها به دوره اشکانیان و الیماییدها برسد.
شیرهای سنگی دشت شیمبار
شیرهای سنگی شیمبار در گذشته نشانه دلاوری و شجاعت بوده‌اند و این موضوع، ریشه در فرهنگ ایل بختیاری دارد که در نقاط دیگر هم پیدا میشود. سنگ‌تراشان بختیاری شمال خوزستان و چهارمحال و بختیاری، این نمادها را بر سر آرامگاه اقوام خود به‌ویژه بزرگان ایلشان می‌ساختند.
در شیمبار کجا اقامت کنیم؟
با توجه به اینکه شیمبار منطقه‌ای کوچک و تقریباً بکر است، نمی‌توانید در پی هتل و اقامتگاه‌های لوکس باشید. اگر ترجیحتان از اقامت در شیمبار، رفتن به هتل است، می‌توانید پس از دیدن این منطقه، برای اقامت به مسجدسلیمان یا دزفول برگردید. اگر هم می‌توانید در اقامتگاه‌های بوم‌گردی یا هتل با درجه کیفی پایین‌تر بمانید، این منطقه چنین اقامتگاه‌هایی برای شب ماندن دارد و دیگر برای اقامت در شیمبار نگران نخواهید بود.
آن‌هایی که دلشان می‌خواهد میان طبیعت و چشم‌اندازهای ویژه دشت شیمبار، شب را به روز برسانند، معمولاً همراه خود تجهیزات می‌برند و کمپ می‌کنند. البته اگر قصد کمپ زدن دارید، حتماً قبلش درباره جای مناسب کمپ اطلاعات به دست آورید.
فاصله شیمبار تا شهرهای دیگر
موقعیت جغرافیایی شیمبار به‌گونه‌ای است که به تعدادی از شهرها و استان‌های ایران نزدیک است که هرکدام از آن‌ها، به‌تنهایی جاذبه‌های گردشگری بسیاری دارند. بنابراین در این بخش، فاصله شیمبار تا شهرهای مهم را می‌بینید تا اگر فرصت دارید و می‌توانید، برنامه‌های بازدیدتان را مفصل‌تر کنید.
فاصله شیمبار تا تاراز: حدود 26 کیلومتر
فاصله شیمبار تا اهواز: حدود 230 کیلومتر
فاصله شیمبار تا شهرکرد: حدود 260 کیلومتر
فاصله شیمبار تا اصفهان: حدود 350 کیلومتر
فاصله شیمبار تا تاراز
تاراز، نام یک منطقه و کوه است که آب‌وهوای نسبتاً متفاوتی با بیشتر بخشهای استان خوزستان دارد. اینجا به‌دلیل ارتفاعی که دارد، خنک‌تر از سایر نقاط اطراف است. منطقه تاراز تقریباً در مرز استان چهارمحال و بختیاری قرار دارد. فاصله شیمبار تا تاراز، حدود 26 کیلومتر است و می‌توانید مسافت بینشان را تقریباً در مدت 35 دقیقه طی کنید.
در این منطقه، جاذبه‌های مختلفی دیده میشود. روستای موری و آبشار و باغ آن از جاذبه‌هایش هستند. علاوه‌بر این‌ها، معمولاً برف در پاییز و زمستان، کوه تاراز را می‌پوشاند و همین امر باعث میشود تا ورزش‌های زمستانی، از تفریحات مردم این منطقه باشد و گردشگران مختلفی هم از گوشه‌وکنار و شهرهای مختلف به تاراز بیایند.
فاصله شیمبار تا اهواز
برای طی کردن فاصله شیمبار تا اهواز، می‌توانید چند مسیر مختلف را انتخاب کنید. در حالت کلی، اگر بخواهیم فاصله شیمبار تا اهواز را در کمترین مسافت بررسی کنیم، باید حدود 230 کیلومتر را در نظر بگیریم. با انتخاب این مسیر، شما از کنار مسجدسلیمان عبور می‌کنید و بعد از حدود 4 ساعت رانندگی، به اهواز می‌رسید.
حالت دوم این است که مانند مسیر اول، ابتدا به‌سمت قلعه لوت و آبژدان بروید و در مسجدسلیمان، مسیر را از سه‌راه شوشتر ادامه دهید و بعد هم از شوشتر دیدن کنید. همین مسیر را که به‌سمت جاده اهواز و شوش بروید، زیگورات چغازنبیل را هم خواهید دید که از دیدنی‌ترین جاذبه‌های کشورمان است. سپس تصمیم‌گیری با شماست که جاده اهوازشوش را به‌سمت شوش بروید یا اهواز. گفتنی است که در جاده شوشتر به مسجدسلیمان، می‌توانید نرسیده به شوشتر، برج گاوسوار را ببینید و از باشگاه سوارکاری تی‌تی و پیست موتور کراس هم استفاده کنید.
فاصله شیمبار تا شهرکرد
شهرکرد قبل از اصفهان است و فاصله شیمبار تا شهرکرد، حدود 260 کیلومتر است. اگر بخواهید، می‌توانید با اتومبیل شخصی این مسیر را در مدت 4 ساعت و 15 دقیقه تا 4 ساعت و نیم طی کنید. زردکوه، کوه جهان‌بین و قلعه تک، ازجمله جاذبه‌هایی هستند که می‌توانید در این مسیر ببینید.
فاصله شیمبار تا اصفهان
فاصله شیمبار تا اصفهان، حدود 350 کیلومتر است. اگر اهل جهان‌گردی با خودروی شخصی هستید و می‌خواهید این مسافت را با اتومبیل شخصی‌تان طی کنید، تقریباً نزدیک به 5 ساعت و نیم در راه خواهید بود. در این مسیر، از کنار یا نزدیکی جاهای دیدنی و معروفی رد می‌شوید و چند شهر را می‌بینید. زردکوه، یکی از قله‌های معروفی است که در این مسیر وجود دارد. علاوه‌بر آن، شما از کنار پارک حفاظت‌شده تنگه صیاد، باغ بهادران و چند جاذبه دیگر هم می‌گذرید. در آخر، وقتی به اصفهان می‌رسید، می‌توانید جاهای دیدنی اصفهان را به‌ترتیب اولویت‌هایتان ببینید.
راه دسترسی به شیمبار چگونه است؟
همان‌طور که گفتیم، شیمبار در استان خوزستان، شهر مسجدسلیمان و در مسیر مسجدسلیمان به شهرکرد قرار گرفته است. شیمبار جزو شهرستان اندیکای خوزستان است و در 100 کیلومتری شمال‌شرقی مسجدسلیمان و ایذه قرار دارد.
بهترین راه دسترسی به شیمبار، مسیر شهرکرد به مسجدسلیمان است. از مسجدسلیمان باید خودتان را به روستایی به نام شلال برسانید. این مسیر کمی طولانی است و یک ساعت و نیم رانندگی دارد؛ اما فاصله روستای شلال تا دشت شیمبار کم است و پیمودن این فاصله با پای پیاده حدود 15 دقیقه زمان می‌برد. این مسیر از میان دشت شیمبار می‌گذرد؛ اما برای رسیدن به روستاهای این منطقه، مسیرها شنی و خاکی است. برای دیدن حیوانات دشت شیمبار هم می‌توانید مسیر اندیکا به بازفت را طی کنید که از وسط منطقه عبور می‌کند. معمولاً هنگام سفر با یک تور داخلی، می‌توانید این موارد را پیش از سفرتان بررسی کنید.
سخن آخر
دشت شیمبار یا منطقه شیرین بهار، یکی از جاذبه‌های گردشگری استان خوزستان است که به‌علت وجود تالاب شیمبار و سایر دیدنی‌هایش، اهمیت فوق‌العاده‌ای دارد. این تالاب نه‌تنها زیستگاه بسیاری از جانوران دشت محسوب میشود، بلکه در مسیر پرندگان مهاجر هم قرار دارد. علاوه‌بر تالاب، دریاچه و چشمههای این دشت، آبشار نگین و جنگل‌های پوشیده از درختان بلوط، از دیگر جاذبه‌های این دشت هستند و این منطقه را به یکی از بی‌نظیرترین مناطق گردشگری جنوب کشور تبدیل کرده‌اند. اگر تاکنون شیمبار خوزستان را دیده‌اید، کدام‌یک از جاهای دیدنی شیمبار، توجهتان را بیشتر جلب کرده است؟
